Nezle virüsü; soğuk algınlığı olarak da bilinen, üst solunum sisteminde oluşup kolayca yayılan ve en çok burnu etkileyen bulaşıcı hastalık nezleye sebep olan virüs türüdür. Belirtileri arasında boğaz ağrısı, öksürük, burun akıntısı ve ateş olan genelde 7-10 gün içinde ortadan kaybolan nezle semptomları üç haftaya kadar sürebilir. İki yüzden fazla çeşidi bulunan nezle virüsünün en yaygını rinovirüslerdir.
Nezle virüsü en çok burnu, boğazı ve sinüsleri etkiler. Semptomların nedeni virüsün dokulara zarar vermesi değil bağışıklık sisteminin enfeksiyona karşı verdiği tepkidir. Virüsten korunmak için en etkili yöntem elleri sıkça yıkamaktır. Maske takmanın faydalı olduğu görülmüştür.
Nezlenin tedavisi yoktur ama semptomları iyileştirilebilir. İnsanlarda görülen en yaygın bulaşıcı hastalık olan nezle yetişkin insanda ortalama yılda 2-3 kez, çocuklarda ise 6-12 kez görülebilir. Antik çağlardan beri insanlar nezle virüsünden etkilenmektedir.
Belirtiler ve semptomlar; En yaygın semptomlar burun akıntısı, burun tıkanıklığı, öksürük ve boğaz ağrısıdır. Diğerleri ise kas ağrısı, yorgunluk hissi, baş ağrısı ve iştah kaybıdır. Boğaz ağrısı insanların %40'ında, öksürük ise yaklaşık %50'sinde görülür. Hastaların yaklaşık yarısında kas ağrısı ortaya çıkar. Yetişkinlerde ateş pek görülmezken bebek ve çocuklarda yaygındır. Nezleye bağlı öksürük, gripten kaynaklanan öksürüğe göre daha hafiftir. Nezle virüslerinin bazıları hiçbir semptom vermez. Öksürükle dışarı atılan balgamın rengi sarıyla yeşil arasında değişir.
Seyir; Nezle virüsü vücuda girdikten sonra üşüme, halsizlik, hapşırma ve baş ağrısı yapar. İki gün sonra burun akıntısı ve öksürük gibi diğer belirtiler görülür. 2-3 gün sonra en ağır halle ulaşır. Semptomlar genellikle 7-10 gün içinde geçse de bazı durumlarda üç haftaya kadar da uzayabilir.
Sebep; Hastalığa sebep olan nezle virüsü grubu Korona virüslerdir. Halka şeklinde taca benzer bir görünüme sahiptirler.
En yaygın nezle virüsü rinovirüstür. Bütün vakaların %30-80'inin sebebidir. Bilinen 99 tür nezle virüsü bu ailedendir. Genellikle enfeksiyona neden olan birden çok virüs mevcuttur. İki yüzden fazla farklı virüs türü nezle ile ilişkilendirilir.
Bulaşma; Nezle virüsü başlıca iki yoldan bulaşır. Havadaki virüs taşıyan damlacıkların solunması ya da enfekte olmuş burun mukusuna bulaşmış nesnelerle temas. Nezle virüsü çevrede uzun süre yaşayabilir ve ellerden gözlere veya burna geçerek hastalığı bulaştırır. Bağışıklık seviyesi düşük birçok çocuğun bulunduğu ve hijyenin çok iyi olmadığı kreş ya da okullarda hastalık kolayca yayılır. Enfeksiyonlar daha sonra eve taşınır ve diğer aile fertlerine bulaşır. Virüsün sebep olduğu soğuk algınlıkları semptomların görüldüğü ilk üç günde bulaşıcıdır.
Soğuk algınlığının uzun sure yağmur veya kış şartlarına maruz kalınması nedeniyle bulaştığına inanılır ve ismini bu şekilde almıştır. Isının düşmesinin soğuk algınlığı için risk oluşturduğu fikri tartışmalıdır. Bazı nezle virüslerinin mevsimseldir, soğuk ve yağışlı havalarda daha çok ortaya çıkarlar.
Korunma; Nezle virüsünden korunmanın tek etkili yolu yayılmasını fiziksel olarak engellemektir. Elleri yıkamak ve maske kullanmak basit ama etkili yöntemlerdir. Sağlık merkezlerinde önlük ve tek kullanımlık eldiven kullanılır. Virüs bulaşanı kişilerin izole edilmesi pratik olmaması nedeniyle mümkün değildir. Pek çok farklı nezle virüsü olması ve hızlı şekilde değişmeleri yüzünden, aşılama etkili olamamaktadır.
